Filmy tragedia, etyka

Grupa naukowców i wojskowych przechodzi przez Gwiezdne Wrota na antyczny statek kosmiczny. Są miliony lat świetlnych od Ziemi, starają się przetrwać i szukają sposobu powrotu do domu, przy okazji badając ogromny, tajemniczy statek.

Nieśmiały Vishwam (Naseeruddin Shah) i jego czterej bracia należą do bogatej rodziny, miejscowej elity, twardą ręką rządzącej indyjską wioską. Każdy z nich stara się zwiększyć pozycję i majątek rodu, często kosztem bezradnych mieszkańców. Najmłodszy Vishwam próbuje żyć spokojnie, bez alkoholu i rozpusty, czym różni się od swoich braci. Jest żonaty z uroczą Rukmani (Smita Patil), ale gdy do wioski przyjeżdża z rodziną piękna Sushila (Shabana Azmi) - kompletnie traci dla niej głowę. Kobieta jest jednak szczęśliwą żoną nowego wiejskiego nauczyciela (Girish Karnad) i nie odwzajemnia fascynacji bogacza... Pewnej nocy Sushila zostaje porwana z własnego domu przez starszych braci Vishwama. Jej zrozpaczony mąż nigdzie nie może znaleźć pomocy. Przyzwyczajeni do bezprawia ubodzy wieśniacy, nie mają odwagi do sprzeciwienia się swym prześladowcom. Czy nauczyciel zdoła ich przekonać do buntu?

Lata 80. Ekipa filmowa przyjeżdża do jednej z indyjskich wiosek, aby nakręcić w niej zdjęcia do dokumentu o Wielkim Głodzie, który zabił miliony Bengalczyków w 1943 roku. Przybyli zamieszkują wśród wieśniaków, poznają ich problemy i moralność. W miarę powstawania filmu, odtwarzana przeszłość zdaje się konfrontować z teraźniejszością. Niełatwa korelacja lat 40. i 80., zostaje dodatkowo utrudniona wizjami przyszłości jednej z kobiet...

Antygona, córka Edypa. Jej zwaśnieni bracia, Eteokles i Polineikes, giną w walce o Teby. Władca tej krainy, Kreon, broniąc interesów i powagi państwa, zakazuje grzebania zdrajcy Polineika. Antygona, posłuszna prawom boskim i ludzkim powinnościom siostry, postanawia oddać bratu ostatnią posługę. Starcie dwóch odmiennych racji i konflikt etyczny między bohaterami, którzy w różny sposób pojmują hierarchię wartości i praw, stanowią podstawę tragedii, uznanej za klasyczny wzór doskonałości. Spektakl Jerzego Gruzy różni się koncepcją artystyczną od wcześniejszych inscenizacji telewizyjnych. To bardzo szczególne przedstawienie, odbiera się je tak, jak gdyby zmontowano je wczoraj – zauważono w recenzjach popremierowych. Reżyser określił je w podtytule jako „przygotowanie do spektaklu”. Aktorzy w prywatnych ubraniach, bez żadnej charakteryzacji, uczestniczą w „czytanej” próbie przy stolikach. Słowami Sofoklesa – w przekładzie prozą Stanisława Hebanowskiego – mówią o racji stanu, anarchii, terrorze, o uprawnieniach władcy i zniewoleniu narodu, o prawie niepisanym, odwiecznym. Na kanwie klasycznego tekstu dają współczesną interpretację tragicznego w skutkach konfliktu między przeciwstawnymi wartościami: emocją i rozumem, sentymentem i polityką, spontanicznością i doświadczeniem.

Bohaterem filmu jest reporter radiowy, człowiek cyniczny i bezwzględny, który nie uznaje żadnych norm etycznych. W drodze do kariery zawodowej jest gotów na wszystko, aby osiągnąć swój cel. Nie liczy się z nikim, nie zawaha się nawet unieszczęśliwić kochającej go kobiety. Czy jego psychika „wytrzyma” takie postępowanie?